فکر می‌کنید عکاسی موبایل چه چیزی می‌تواند از عکاسی که حدود ۱۰۰ سال پیش شروع به عکس گرفتن کرده بیاموزد؟ جالب است بدانید که چیزهایی زیادی برای آموختن از او وجود دارد! «انسل آدامز» (Ansel Adams) یکی از مهم‌ترین چهره‌های عکاسی در قرن بیستم بود. او که بیش از هر چیز به خاطر عکس‌های سیاه‌وسفید نمادینی که از مناظر غرب امریکا گرفته مشهور شده است به تغییر شیوه‌ی نگرش مردم به عکاسی و تبدیل شدن آن به یک فرم هنری کمک فراوانی کرد. در این مقاله شما در خواهید یافت که فارغ از دوربینی که به کار می‌برید یا نوع عکس‌هایی که می‌گیرید، نکات بسیار زیادی برای آموختن از این استاد بزرگ عکاسی وجود دارد.
می‌توانیم به تجزیه‌وتحلیل عکس‌های انسل آدامز بپردازیم و تکنیک‌های این هنرمند بزرگ را موشکافی کنیم تا نحوه‌ی رسیدن او به ظاهر خاص عکس‌هایش را دریابیم. ولی در اینجا قصد داریم با روشی متفاوت برخی از جملات و سخنان مشهور او را منبع الهام خود قرار دهیم. در ادامه به بررسی هشت جمله‌ی مشهور از انسل آدامز در مورد عکاسی خواهیم پرداخت تا ببینیم چگونه ایده‌های او هنوز هم برای عکاسان موبایل قرن بیست‌ویک قابل استفاده است. توجه داشته باشید که در این مقاله هیچ‌یک از عکس‌های انسل آدامز به کار نرفته است؛ تمام عکس‌ها توسط «اریک مولر» (Eric Mueller) تنها با استفاده از دوربین یک آیفونثبت شده‌اند.
۱.
”عکس را نمی‌گیرید، بلکه آن را می‌سازید.“
”.You don’t take a photograph, you make it“
(انسل آدامز)
ما کاملا عادت داریم که از فعل «گرفتن» برای عکس استفاده کنیم. استفاده از این فعل این را به ذهن القا می‌کند که عکس از پیش منتظر ماست و ما تنها باید آن را به چنگ آوریم. این سخن انسل آدامز به ما یادآوری می‌کند که باید با توجه کردن به عواملی نظیر ترکیب‌بندی و نورپردازی نقش بسیار فعال‌تری را در تولید عکس‌ها بازی کنیم.
می‌توانیم با تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد محلی که می‌ایستیم، چیزهای که به کادر وارد می‌کنیم و زمانی از روز که برای عکاسی برمی‌گزینیم، کنترل بسیار زیادی را روی تصویر نهایی اعمال کنیم و بر عناصر مختلف عکس‌های خود تسلط بیشتری داشته باشیم.
فرقی نمی‌کند که از یک منظره‌ی زیبا عکاسی می‌کنید، به عکاسی پرتره از یک فرد مشغولید یا از ساختمان‌ها و گل‌ها عکس می‌گیرید؛ فراموش نکنید که نحوه‌ی تشکیل عکس تحت کنترل شماست. انسل آدامز با این گفته ما را تشویق می‌کند که خلاق باشیم و در مورد پروسه‌ی عکاسی به‌گونه‌ای بیندیشیم که گویی قرار است چیزی را تولید کنیم. بدین شیوه قادر خواهیم بود با بیننده ارتباط برقرار کنیم و تاثیری عاطفی بر او بگذاریم.
پس هنگام عکاسی با موبایل دوربین را بی‌هدف نشانه نروید. ابتدا عکسی را می‌خواهید بسازید در ذهن خود تجسم کنید و سپس مهارت‌ها و خلاقیت خود را برای رسیدن به بهترین تصویر ممکن به کار ببرید.
۲.
”۱۲ عکس چشمگیر در یک سال محصول خوبی است.“
”.Twelve significant photographs in any one year is a good crop“
(انسل آدامز)
شاید در ابتدا این سخن انسل آدامز قدری دلسردکننده به نظر برسد. چرا که اگر یکی از برترین عکاسان طول تاریخ انتظار داشته تنها ۱۲ عکس شاخص در یک سال تولید کند چگونه هر کدام از ما می‌توانیم به رقمی بیش از این برسیم؟
خب پیش از همه ما این مزیت را داریم که از عکاسی دیجیتال استفاده می‌کنیم و در نتیجه می‌توانیم تعداد بسیار بیشتری عکس ثبت کنیم. همین موضوع به ما این شانس را می‌دهد که در طول یک سال بیش از ۱۲ عکس عالی تولید کنیم. ولی در واقع منظور انسل آدامز بیشتر این بوده که ما نباید انتظار داشته باشیم هر عکسی که می‌سازیم عالی باشد. در واقع بسیاری از عکس‌های ما چندان هم خوب نخواهند بود. این موضوع هیچ اشکالی ندارد چرا که ما از همین طریق نکات جدید را می‌آموزیم.
رمز موفقیت این است که بدانیم لزومی ندارد تمام عکس‌هایی را که می‌گیریم به جهانیان نشان دهیم. بهتر است در مورد عکس‌هایی که منتشر می‌کنیم رویکردی گزینشی داشته باشیم تا تنها بهترین عکس‌های خود را به دیگران نمایش دهیم. معمولا همیشه درست پس از اتمام مراحل ویرایش یک عکس، احساس می‌کنیم که به نتیجه‌ی خوبی رسیده‌ایم. چرا که در آن لحظه کاملا نسبت به کار زیادی که تولید آن تصویر برده است آگاهیم و احساسات خوبی که هنگام ثبت کردن آن عکس داشته‌ایم هنوز همراه ما هستند.
ولی ممکن است این احساسات قضاوت ما را تحت تاثیر قرار داده باشند. پس بهتر است برای یک یا چند روز از آن عکس فاصله بگیریم تا بتوانیم با چشمانی تازه‌تر به آن بنگریم و در مورد کیفیتش بهتر قضاوت کنیم. اغلب اگر پس از چند روز دوباره به یک عکس نگاه کنیم بلافاصله واکنشی منفی و نوعی تعجب ما را فرا خواهد گرفت که قبلا چه فکر می‌کرده‌ایم؟! چرا که به‌احتمال‌زیاد راه‌هایی را برای بهبود دادن تصویر می‌بینیم که بار اول اصلا به چشم نمی‌آمدند.
تغییر دادن خود کار دشواری است ولی بسیار اهمیت دارد که همواره مطمئن باشیم تنها بهترین تصاویرمان را منتشر می‌کنیم. برای این کار باید هنگام انتشار عکس صبور باشیم و خود را کنترل کنیم. چالش تنها خوب بودن نیست بلکه باید تلاش کنیم عالی باشیم.
۳.
”مهم‌ترین بخش یک دوربین عکاسی ۱۲ اینچی است که پشت آن قرار دارد.“
”.The single most important component of a camera is the twelve inches behind it“
(انسل آدامز)
این گفته‌ی انسل آدامز ممکن است موجب لبخند زدن ما شود. چرا که به نظر می‌رسد او به شکلی ظریف با کسانی شوخی کرده که بیش‌ازحد درگیر ابزار عکاسی هستند. بارها شنیده‌ایم که مردم از عکاسان با استعداد می‌پرسند شما با چه دوربینی عکاسی می‌کنید؟ چنان‌که گویی دوربین موجب جذاب شدن عکس‌های آن فرد شده باشد.
چیزی که انسل آدامز در این گفته به آن اشاره دارد قطعا مغز ماست. درست است که دوربین تصویر را ضبط می‌کند ولی این ما هستیم که به‌عنوان عکاس در مورد چیزهایی که در تصویر دیده خواهند شد تصمیم می‌گیریم. این سخن به‌ویژه در مورد عکاسان موبایل بسیار مناسب است چرا که مسلما از نظر فنی دوربین‌های عکاسی بسیار بهتری هم وجود دارد. ولی از نظر انسل آدامز ابزار عکاسی از نظر اهمیت در جایگاه دوم قرار می‌گیرد و این دید عکاس است که نقش اصلی را دارد.
بنابراین بار دیگری که در حال عکاسی با موبایل بودید و کسی را با یک دوربین DSLR گران‌قیمت کنار خود دیدید به‌جای نگرانی در مورد دوربین او روی ساختن تصاویر عالی با دوربین گوشی موبایل خود تمرکز کنید.
۴.
”هیچ‌چیز بدتر از تصویری شفاف از یک ایده‌ی کدر نیست.“
”.There’s nothing worse than a sharp image of a fuzzy concept“
(انسل آدامز)
ممکن است تصویری از نظر فنی بدون نقص باشد ولی به دلیل نداشتن ایده هیچ تاثیری روی بیننده نگذارد. بهترین عکس‌ها در مورد چیزی که می‌بینیم روایتی دارند و از نظر عاطفی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
اطمینان حاصل کنید تمام عکس‌هایی که می‌گیرید دارای یک نقطه‌ی تمرکز قوی هستند و با استفاده از ترکیب‌بندی و نورپردازی خوب توجه بیننده را به سوژه‌ی اصلی شما جلب می‌کنند.
گاهی مجبور هستید برای ثبت لحظه‌ای که در برابر چشمانتان در حال رخ دادن است با سرعتی بسیار بالا عکاسی کنید. در چنین مواردی سخن انسل آدامز ما را تشویق می‌کند که به‌جای نگرانی بیش‌ازحد در مورد جنبه‌های فنی بیشتر روی احساسات سوژه تمرکز کنیم.
فردی با یک دوربین عکاسی فوق‌العاده بد ولی چشمانی تیزبین و مناسب عکاسی، عکس‌هایی به‌مراتب بهتر از فردی بی‌استعداد ولی مجهز به بهترین دوربین عکاسی دنیا ثبت خواهد کرد.
۵.
”مطمئنم گام بعدی تصاویر الکترونیکی خواهد بود و امیدوارم تا آن زمان زنده باشم.
نوآوری‌های تکنولوژیک هر چیز که تولید کند، من ایمان دارم چشم خلاق همچنان به عملکرد خود ادامه خواهد داد.“
.I am sure the next step will be the electronic image, and I hope I shall live to see it“
”.I trust that the creative eye will continue to function, whatever technological innovations may develop
(انسل آدامز)
انسل آدامز انسانی فوق‌العاده آینده‌نگر بوده که تشخیص داده است عکاسی دیجیتال در نهایت به شیوه‌ی غالب اکثر ما برای تجربه کردن عکس‌ها تبدیل خواهد شد.
ازآنجاکه او یک هنرمند واقعی بوده است کمتر به ابزارهای مورد استفاده‌ی خود برای تولید تصاویرش و بیشتر به شیوه‌ی تاثیر آن تصاویر روی مردم می‌اندیشیده.
بدون شک اگر انسل آدامز امروز زنده بود به فردی مشهور روی اینستاگرام با میلیون‌ها فالوور تبدیل می‌شد! دغدغه‌ی او تربیت کردن «چشم خلاق» بوده است نه ابزاری که برای تولید تصاویر به کار می‌برده.
گاه ممکن است ما عکاسان موبایل هم بیش‌ازحد درگیر مسایل فنی عکاسی با موبایل شویم. به‌ویژه با این‌همه اپلیکیشن عکاسی مختلف که در دسترس ما قرار دارد. ولی پرورش خلاقیت و نگرش خوب مهم‌ترین چیز در عکاسی است.
۶.
”داجینگ و برنینیگ روش‌هایی هستند برای تصحیح خطای خدا در ساماندهی روابط تیرگی و روشنایی.“
”.Dodging and burning are steps to take care of mistakes God made in establishing tonal relationships“
(انسل آدامز)
از ابتدای تاریخ عکاسی و نگاتیو شکافی میان دو نوع از عکاسان وجود داشته است. برخی از عکاسان می‌خواستند اسنادی تصویری از جهان اطراف ما تولید کنند و برخی دیگر تلاش داشتند اثری خلق کنند که تنها محدودیت آن تخیلشان باشد. انسل آدامز جایی میان این دو گروه قرار می‌گیرد. بله، انسل آدامز برخی از مهم‌ترین بخش‌های غرب امریکا را به‌صورت عکس‌هایی مستند ثبت کرده، ولی همچنین به این مشهور بوده که زمان بسیار زیادی را در تاریکخانه به ویرایش عکس‌ها می‌گذرانده است.
او معتقد بوده که وظیفه‌ی ما به‌عنوان عکاس این است که روح هر مکان را آن‌گونه ثبت کنیم که با چشمان غیرمسلح دیده‌ایم؛ حتی اگر لازم باشد روشنایی و کنتراست بخش‌های مختلفی از عکس را تغییر دهیم. (تکنیک Dodging به معنی روشن کردن بخشی از عکس و تکنیک Burning به معنی تاریک کردن بخشی از عکس است.)
عملکرد چشمان ما با عملکرد دوربین گوشی موبایل بسیار متفاوت است. در نتیجه اغلب چیزی که با دوربین ثبت می‌کنیم مطابق با چیزی نیست که در آن صحنه دیده‌ایم. انسل آدامز می‌گوید هیچ اشکالی ندارد که برای بالا بردن میزان تاثیرگذاری یک عکس آن را ویرایش کنیم. ممکن است لازم باشد رنگ‌های عکس را اندکی تغییر دهید یا بخش‌هایی از عکس را روشن‌تر یا تیره‌تر کنید.
برای مثال او اغلب لبه‌های عکس‌هایش را تیره می‌کرد تا به هدایت چشم بیننده به سمت مرکز تصویر کمک کند؛ حتی اگر این شیوه واقعا همانند چیزی که در زندگی واقعی می‌بینیم نبود. این موضوع به شکلی عالی با یکی دیگر از گفته‌های مشهور انسل آدامز پیوند می‌خورد…
۷.
”عکاسی چیزی فراتر از رسانه‌ای برای انتقال ایده‌های مبتنی بر واقعیت است. عکاسی یک هنر خلاق است.“
”.Photography is more than a medium for factual communication of ideas. It is a creative art“
(انسل آدامز)
برخی از عکس‌هایی که ما تولید می‌کنیم درون‌مایه‌ای خیال‌انگیز دارند و انسل آدامز این شیوه را یکی از کاربردهای عالی عکاسی می‌دانسته است.
تفاوت نمی‌کند که مشغول ساختن دنیایی خیالی باشیم که کاملا به تخیلمان وابسته است یا از رویدادی در زندگی واقعی مثل یک تولد عکاسی کنیم، درهرحال انسل آدامز از ما می‌خواهد که روی احساس آن صحنه‌ی خاص و روایتی که در پشت آن قرار دارد تمرکز کنیم.
مادامی‌که مشغول عکاسی خبری نیستید نباید بیش‌ازحد درگیر «واقعیت» یک تصویر شوید؛ به‌جای آن بهتر است تلاش خود را معطوف انتقال حسی کنید که قصد بیانش را دارید.
۸.
”هیچ قانونی برای عکس خوب وجود ندارد، تنها عکس‌های خوب هستند که وجود دارند.“
”.There are no rules for good photographs, there are only good photographs“
(انسل آدامز)
این گفته از انسل آدامز یکی از آزادی‌بخش‌ترین گفته‌های اوست. بر اساس این گفته مجاز هستیم اگر حس می‌کنیم با این کار به عکس بهتری می‌رسیم، تمام قوانین عکاسی را زیر پا بگذاریم.
معمولا پیروی کردن از قوانین اساسی عکاسی نظیر قانون یک‌سوم، مجزا کردن سوژه‌ی اصلی و در نظر گرفتن یک نقطه‌ی تمرکز مشخص در عکس ایده‌ی خوبی است. ولی اگر برای رسیدن به عکسی خاص ایده‌ای در ذهن دارید که این قوانین را نقض می‌کند حتما آن را عملی کنید.
شما مجاز هستید با عکاسی هر چیزی که می‌خواهید تولید کنید. هیچ‌کس نمی‌تواند به شما بگوید نباید کاری را آن‌گونه که می‌خواهید انجام دهید. بسیار اهمیت دارد که به‌عنوان یک هنرمند به قواعد زیبایی‌شناسی خود وفادار بمانید، حتی اگر این کار نیازمند عبور از برخی قوانین باشد.
سخن پایانی
امیدواریم از آشنایی با رویکرد انسل آدامز به عکاسی لذت برده باشید. بصیرت و تعهد او به فرم هنری شگفت‌انگیزش برای ما منبعی از الهام است و ایده‌های او هرگز کهنه نخواهند شد. تفاوت نمی‌کند که شما با یک دوربین آنالوگ قدیمی، یک دوربین DSLR، یک آیفون یا هر گوشی موبایل دیگری عکاسی کنید؛ درهرحال این شما هستید که به‌عنوان عکاس می‌توانید عکس‌هایی باورنکردنی بسازید نه دوربین!
منبع: iPhone Photography School
