رنگ قسمت بزرگی از یک طرح است و عکاسی هم استثنا نیست. رنگ هم یک اطلاعات بصری اساسی است و هم یک ابزار بسیار قوی برای ابراز کردن حس ها در تصویر. در این مطلب خواهید آموخت که چگونه با استفاده از رنگ، ترکیب بندی خلاقانه تری داشته باشید.
همه چیز به تئوری رنگ ها مربوطه می شود
در ادامه به نکاتی کلیدی برای درک استفاده از رنگ ها در عکس می پردازیم.
چرخه رنگ
چرخه رنگ (دایره رنگ ها – colour wheel) ابزاری مناسب برای زمانی است که می خواهید از چند رنگ در عکس استفاده کنید، چرا که این چرخ نمایشی بصری از تئوری رنگهاست. این چرخ همانطور که در عکس بالا مشاهده می کنید به ۱۲ قسمت تقسیم می شود که بر اساس تئوری سه رنگ اصلی Isaac Newton، به صورت مدل قرمز و زرد و آبی (RYB) تشکیل شده است. نیوتن نور خورشید (سفید) را به رنگ های قرمز، نارنجی، زرد، سبز، فیروزه ای و آبی تجزیه کرد، سپس دو سر این سیر رنگی را به هم متصل کرد تا نشان دهد چگونه رنگ ها به یکدیگر تبدیل می شوند.
بعضی رنگ ها در کنار هم بهتره دیده می شوند. این رنگ ها که در کنار هم جذابتر دیده می شوند را رنگ های هم آهنگ یا هارمونیک می گویند و به این صورت است که این رنگ ها رابطه ثابتی در چرخه رنگی با یکدیگر دارند.
رنگ های اولیه، رنگ های ثانویه و رنگ های ثالث
از اولین چیز هایی که ما در مدرسه راجع به رنگ ها یاد می گیریم این است که ۳ رنگ اولیه یا اصلی وجود دارد: قرمز، زرد و آبی.
رنگ های اولیه
رنگ های ثانویه، رنگهای سبز، بنفش و نارنجی هستند که از ترکیب ۲ رنگ از رنگ های اولیه تشکیل می شوند.
رنگ های ثالث یا مرتبه سوم هم از ترکیب رنگ های اولیه با رنگ های ثانویه به وجود می آیند.
چگونه رنگ ها با هم کار می کنند
زمانی که عکس را ترکیب بندی می کنید این نکته مهمی است که باید به آن توجه کنید.
رنگ های مکمل
رنگ های مقابل هم در چرخه رنگی، به رنگ های مکمل معروف هستند.
حتی در عکسی بسیار ساده تنها با وجود این رنگ های مکمل عکسی بسیار جذاب خواهید داشت.
رنگ های مشابه
رنگ های مشابه معمولاً در طبیعت دیده می شوند، این رنگ ها در چرخه رنگی بغل هم هستند و باعث جذابیت بیشتر یکدیگر می شوند.
همانطور که می بینید رنگ قرمز و زرد در اینجا خیلی جلوه زیبایی به عکس داده اند، حتی با وجود الگویی تکرار شونده؟ طبیعت بهتر از همه می داند!
سایر ترکیب ها که با هم خوب کار می کنند به حالت مثلثی هستند، به این صورت که شما مثلثی بر روی چرخه رنگ می کشید و از رنگ هایی که رأس های این مثلث بر روی آنها قرار گرفته اند در کنار یکدیگر استفاده می کنید، همین شیوه را می توانید برای چهار ضلعی هم پیاده کنید، به این صورت که یک چهار ضلعی بر روی چرخه رنگ می کشید و از رنگ های که زیر رئوس این مربع قرار گرفته استفاده می کنید، با چرخاندن این اشکال بر روی چرخه رنگ می توانید ترکیب های مختلفی را بدست آورید.
نمونه از استفاده از ترکیب مثلثی از چرخه رنگی را در بالا مشاهده می کنید که از رنگ های آبی، نارنجی و سبز در کنار هم استفاده شده که جلوه زیبایی به عکس داده است.
رنگ های گرم و سرد
چرخه رنگ را می توان به دو نیمه رنگ های گرم و رنگ های سرد تقسیم کرد.
به رنگ های گرم قابلیت پیشرفت و نزدیک شدن نسبت داده شده، به رنگ های گرم داخل اتاق توجه کنید، آیا این رنگ ها حس راحتی و گرمی را به شما نمی دهند؟
به دلیل وجود رنگ های گرم در طلوع و غروب خورشید است که معمولاً این عکس ها به نظرمان جذاب می آیند.
اما رنگ های سرد دقیقاً نقطه مقابل رنگ های گرم هستند و قابلیت دور شدن به آنها نسبت داده می شود. این رنگ ها حس آبی آسمان و دریا را به ما می دهند که نشانگر فضای خالی بسیار بزرگ است.
ایجاد کردن تعادل بین رنگ های سرد و گرم در تصویر بسیار مهم است و در زمان عکاسی باید به انتخاب رنگ و تن رنگی عکس نیز توجه کنید. به حسی که عکس شما منتقل می کند فکر کنید و ببینید که آیا می خواهید عکس شما حس یک فضای بزرگ خالی را القا کند و یا می خواهید حس بسته تری را القا کنید؟ با دقت رنگ های عکس را انتخاب کنید. تن تصویر را اندکی به سمت رنگی که حس مورد نظر شما را القا می کند متمایل کنید.
اینکه تأثیر هر رنگ را بدانیم و نحوه استفاده از آن را نیز بدانیم، کمک بسیار بزرگی در استفاده از رنگ ها و در نتیجه بالا بردن جلوه عکس می کند.
بکارگیری رنگ ها
خُب، ما رنگ ها را به طور کلی توضیح دادیم، اما اگر بخواهید رنگ را به عنوان سوژه یک عکس در نظر بگیرید چطور، یا بخواهید عکس آبستره بگیرید باید چکار کنید؟ به عناصری که عکس شما دارد فکر کنید، بدون در نظر گرفتن رنگ، به این فکر کنید که کدام عنصر باعث می شود عکس شما جلوه بیشتری داشته باشد و سپس راجع به ترکیب بندی عکس تصمیم بگیرید.
خطوط و نقش ها
اگر رنگ های شما قابلیتی مانند الگو های تکراری داشتند، در این صورت کار کردن روی چنین تقارنی می تواند واقعا جواب بدهد:
در این عکس من از قرینه بودن تصویر به صورت افقی اطمینان حاصل کردم که بسیار خوب جواب داده است. اگر در زمان عکاسی نتوانسته اید اینکار را بی نقص انجام دهید می توانید در مرحله ویرایش با چرخاندن و بریدن عکس قرینه بودن عکس را اصلاح کنید.
اگر خطوط ضخیمی در تصویر دارید، به جای قرار دادن آن ها در مرکز کادر به قرار دادنشان روی خطوط قانون یک سوم فکر کنید:
مقداری رنگ مقابل پس زمینه ساده
یک قسمت رنگی روی پس زمینه ای خنثی یا ساده می تواند جلوه بسیار زیبایی ایجاد کند، منظور من از این جمله بالا بردن غلظت رنگی یک قسمت و یا انتخاب یک قسمت برای رنگی بودن در عکسی سیاه و سفید نیست، بلکه رنگی بودن یک قسمت به طور طبیعی در مقابل پس زمینه ای طبیعی است.
شاید سوژه خسته کننده ای به نظر بیاید اما فکر می کنم خط زرد روی سنگ فرش های خاکستری جلوه بسیار زیبایی پیدا کرده و به زیبایی خودش را نشان داده است.
هر روز به رنگ ها فکر کنید
شاید با خودتان فکر کنید «چگونه می توانم رنگ ها را کنترل کنم؟»، در حقیقت شما نمی توانید رنگ ها را کنترل کنید ولی همیشه مسأله این نیست! عکس طلوع آفتاب را که برای نشان دادن رنگ های گرم مثال زدیم در نظر بگیرید. اگر همین عکس را در زمان گرگ و میش می گرفتیم حس کاملاً متفاوتی را القا می کرد. زمانی از روز (یا شب) را که برای عکاسی انتخاب می کنید می تواند تأثیر بسیار زیادی بر روی عکس نهایی شما داشته باشد.
من فکر نمی کنم اگر این عکس را در میانه روز گرفته بودیم به همین شکل می بود. سیاهی شب در کنار روشنایی های نور تضاد نوری ای را ایجاد کرده که حس جنب و جوش و هیجان و لذت را به بیننده القا می کند. شما می توانید حسی که یک عکس به بیننده منتقل می کند را کنترل کنید. از نور (یا تاریکی) برای حسی که می خواهید القا کنید استفاده کنید و به اینکه چگونه رنگ ها را در عکستان کادربندی کنید هم فکر کنید.
برای بدست آوردن آبستره های رنگارنگ عکس را منتاژ کنید
گاهی اوقات شما عکس های بسیار خوبی می گیرید اما نمی دانید با آنها چکار کنید. اگر واقع بینانه نگاه کنیم شما هیچوقت عکسی از یک خط زرد در مقابل سنگ فرش های خاکستری را قاب نمی کنید و به دیوار پذیرایی خانه خود آویزان نمی کنید. آبستره های رنگارنگ دارای تضاد اما در کنار هم زیبا خواهند شد. این عکس ها را منتاژ یا کلاژ کنید تا بتوانید استفاده بهتری از آنها بکنید.
با در نظر گرفتن رنگ های مختلف و بافت آنها، عکس به طور کلی بسیار زیبا به نظر می رسد. به نظر من با قرار دادن کادری دور عکس می توانید به چشم بیننده کمک کنید تا انتهای عکس را تشخیص دهد. ترکیب ها و کادر های مختلفی را امتحان کنید تا به نتیجه ای دلنشین دست پیدا کنید. خیلی جالب می شود اگر به اطراف محل زندگی خود بروید و چنین عکس هایی گرفته و چاپ کنید. با این کار شما کاری تشکیل شده از چند عکس خاص و شخصی خواهید داشت که فقط خود شما می دانید هر عکس در کجا گرفته شده است.ج
جمع بندی
رنگ ها قدرت جلب کردن توجه بیننده عکس های شما را دارند و می توانند حسی که شما می خواهید را به بیننده منتقل کنند. از دانش خود نسبت به چرخه رنگ ها استفاده کنید و از طریق آن نسبت به انتخاب مکان قرار گفتن رنگ های مختلف در داخل کادر بهره ببرید. آیا زمان روز تأثیری بر روی عکس ها می گذارد؟ به عنوان یک عکاس، معمولاً به سمت عکس های گرفته در زمان طلوع یا غروب خورشید جذب می شویم و معمولاً سعی می کنیم برای گرفتن عکس از یک سوژه در ساعات طلایی برای عکاسی برویم، پس مشخصاً عکاسی در این زمان ها تأثیری وجود دارد که ما را به سمت خود جلب می کند.
به استفاده از خطوط، الگو ها و تقارن ها فکر کنید و سعی کنید آنها را طوری در کادر قرار دهید که برای چشم بیننده جذاب به نظر بیاید و اگر عکس های آبستره زیبای زیادی دارید با استفاده از آنها منتاژی بسازید و به چاپ کردن آن فکر کنید. نکته جالبی که در عکسی های آبستره چاپ شده وجود دارد این است که مهم نیست آن را از کدام سمت بر روی دیوار نصب کنید.
منبع: Lenzak
